به طور کلی این روزها یکی از اصلی ترین دلایل مراجعه افراد به کلینیکهای دندانپزشکی درمانهای زیبایی ست. شاید در گذشته برای افراد اهمیت چندانی نداشت که دندانهای خلفی یا دندانهای کرسی با مواد پرکردگی سیاه پر بشوند، به خصوص وقتی این دندانها در جایی قرار میگیرند که در حین صحبت کردن و خندیدن کمتر دیده میشوند. اما امروزه زیبایی درمانهای دندانپزشکی دغدغه اصلی مراجعین، چه خانمها و چه آقایان شده، به طوری که حتی در دندانهای خلفی که درحالت عادی یا صحبت کردن و حتی خندیدین دیده نمیشوند، تمایل مراجعین به پرکردن این دندانها با ماده سفید است و معمولا افراد تمایل چندانی به پرکردگی‌های سیاه رنگ ندارند. این مساله معمولا وقتی بیشتر اهمیت پیدا میکند و به چشم میآید که فرد از قبل روی تعدادی از دندانهایش ترمیمهای فلزی سیاه رنگ دارد و الان یک دندان دیگر را با مواد سفید برایش پر میکنیم. در پایان درمان، وقتی که آینه میدهیم تا نتیجه درمان را ببیند، معمولا بلافاصله اولین سوال این است که:
“ آیا دندانهایی که قبلا با ماده سیاه پرشده را میتوان خالی کرد و با ماده سفید پر کرد؟”
برای جواب دادن به این سوال اول باید در مورد روشهای مختلف پرکردن دندان صحبت کنیم.
انواع مواد پرکردن دندان
به طور کلی دو ماده اصلی برای پرکردن دندان وجود دارد:
ماده پر کردگی فلزی یا سیاه رنگ که اصطلاحا آمالگام نامیده میشود و ماده پرکردگی سفید یا همرنگ دندان که اصطلاحا کامپوزیت نامیده میشود.
مواد پرکردگی سیاه رنگ یا آمالگام کاملا محکم و سخت میشوند و استحکامشان در زیر فشار جویدن بسیار بالاست به صورتی که اگر به درستی استفاده شوند به ندرت زیر فشار جویدن میشکنند. اما این مواد هیج اتصال و یا چسبندگی به دیواره‌های دندان ندارند و فقط با گیر افتادن در بین دیواره‌های دندان سر جای خودشان میمانند. از طرف دیگر ماهیت این مواد فلزی ست و رسانای سرما و گرما هستند و اگر ترمیم وسیع باشد و یا عمق پوسیدگی زیاد باشد، سرما و گرما تا مدتی به عمق دندان منتقل میشود و احساس میشود، مگر اینکه دندان عصبکشی شده باشد.
مواد پرکردگی سفید رنگ یا کامپوزیت از جنس رزین هستند و استحکام کمتری در زیر فشار جویدن دارند، اما این مواد به دیواره های دندان متصل میشوند و میچسبند و این علاوه بر اینکه استحکام دندان را بالاتر میبرد، مانع از نشت مواد غذایی به زیر ترمیم و ایجاد پوسیدگی ثانویه در زیر ترمیم میشود. از طرف دیگر ماهیت این مواد رسانای سرما و گرما نیست و معمولا حساسیت به سرما و گرما زیر ترمیم های کامپوزیتی بسیار کمتر ار ترمیمهای آمالگام است. از نظر زیبایی هم ترمیم های سفید کامپوزیتی قطعا ظاهر قابل قبول تری نسبت به آمالگام دارند.
در چه مواردی نیاز میشود که ترمیم های آمالگام تعویض شوند؟
گرچه که ماهیت ماده آمالگام استحکام بسیار بالایی دارد، ولی در هر صورت به دلایل مختلفی در گذر زمان نیاز به تعویض این ترمیمها پیش میآید.
یکی از دلایل تعویض ترمیم های آمالگام بروز پریدگی در لبه‌های این ترمیمها و یا بروز شکستگی در داخل بدنه آنهاست. این پریدگی ها و شکستگی راه را برای نفوذ مواد غذایی به زیر ترمیم باز میکند و معمولا به زودی پوسیدگی‌های وسیعی در زیر ترمیم ایجاد میشود. به همین دلیل به محض مشاهده پریدگی لبه‌ها و یا شکستگی در داخل آمالگام باید سریعا نسبت به تعویض آمالگام اقدام کرد
از دیگر دلایل تعویض ترمیمهای آمالگام بروز شکستگی در دیواره‌های دندان است. استحکام آمالگام به مراتب بیشتر از دیواره‌های دندان است و در صورت وارد آمدن فشارهای سنگین به دندان، معمولا اول دیواره‌های دندان میشکند. از آنجا که هیج ماده پرکردگی به آمالگام نمیچسبد، بنابراین در این موارد باید کل ترمیم آمالگام قبلی خارج شود و دندان مجدد ترمیم شود.
دلیل دیگر برای تعویض ترمیم های آمالگام، بروز پوسیدگی در زیر ترمیم است که برای دسترسی به پوسیدگی‌های زیر ترمیم، قطعا باید ترمیم قبلی خارج شود.
در پایان یکی از شایعترین دلایل مراجعه برای تعویض ترمیمهای آمالگام، ظاهر ناخوشایند سیاه رنگ آن است و همانطور که در بالا به آن اشاره شد، این روزها یکی از شایعترین دلایل تعویض ترمیمهای آمالگام هم هست.
آیا هر ترمیم سیاه آمالگامی را میتوان با کامپوزیت سفید رنگ جایگزین کرد؟
واقعیت این است که جواب این سوان را فقط بعد از معاینه دقیق و حتی شاید بررسی عکسهای رایوگرافی میتوان داد ولی به طور کلی اگر این سوال را در دهه 80 و یا اوایل دهه 90 از من میپرسیدید، در جواب میگفتم ترمیمهای وسیع و عمیق را فقط میتوان با آمالگام انجام داد و کامپوزیت انتخاب مناسبی برای این موارد نیست. اما امروزه با پیشرفت علم دنداپزشکی و بالا رفتن کیفیت مواد دندانپزشکی، شرایط تا حدود زیادی فرق کرده است و در اکثریت قریب به اتفاق موارد کامپوزیت میتواند جایگزین مناسب و بادوامی برای ترمیمهای سیاه رنگ آمالگام باشد. البته دقت کنید که هنوز هم موارد زیادی وجود دارد که انتخاب قطعی فقط آمالگام است و استفاده از کامپوزیتها در ترمیم آن دندانها مقدور نیست. در هرصورت جواب این سوال فقط و فقط بعد از معاینات دقیق و بررسی عکسهای رادیوگرافی مشخص میشود، گرچه امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی جواب این سوال معمولا مثبت است.
آیا تمام سیاهی دندان ناشی از ترمیم آمالگام، بعد از جایگزینی با ترمیم کامپوزیت از بین میرود و دندان کاملا سفید میشود؟
برای یافتن جواب این سوال باید دقت کنید که معمولا رنگ سیاه دندان پرشده با آمالگام به دو دلبل است:
منشا اول این سیاهی معمولا رنگ خود ماده سیاه فلزی آمالگام است که خوب با حذف آمالگام داخل دندان کاملا برطرف میشود. اما میزان کمی از سیاهی دندان پرشده با آمالگام میتواند به دلیل نشت مواد سیاه آمالگام به داخل نسج دندان و رنگ گرفتن جسم دندان به مرور زمان باشد. بخصوص در ترمیم های آمالگام قدیمی و دندانهایی که مدت زیادیست که در داخل خود آمالگام دارند این مساله بیشتر پیش میآید. در این موارد حتی با حذف کامل آمالگام از داخل دندان، بازهم سایه سیاهرنگی در دیواره‌های دندان باقی میماند. این تغییر رنگ ها حتی با تعویض ترمیم آمالگام با کامپوزیت از بین نمیرود و باقی میماند. البته خبر خوب این است که میزان این تغییر رنگها معمولا بخش ناچیزی از سیاهی کل دندان است و حتی در صورت وجود نشت سیاهی آمالگام به جسم دندان، بازهم با تعویض آمالگام با کامپوزیت، میزان بسیار بالایی از سیاهی دندان از بین میرود و میزان سفیدی حاصل، مشهود و راضی کننده است.
اگر هرگونه سوالی دارید که در مقاله فوق جوابی برای آن نیافتید، میتوانید از طریق راه‌های ارتباطی که در زیر مقاله آورده شده، با ما در تماس باشید.
فلوشیپ ایمپلنت از انجمن ایمپلنتولوژیست‌های امریکا (ICOI)
سرتیفیکیت لیزر از دانشگاه تهران
طراحی لبخند و زیبایی
آدرس کلینیک: مشهد، آزادشهر، بلوار استقلال، بعد از چهارراه میلاد، بین استقلال 6و8، پلاک6، طبقه 4
وبسایت کلینیک: www.drrezashahrairi.com
تلفن کلینیک: 05136026020 و 05136092765
همراه و واتساپ کلینیک: 09154225762
اینستاگرام کلینیک: dr.reza.shahriari
آپارات کلینیک: Dr.Reza.Shahriari
